Het is één van de meest bekende toeristische regio’s van Polen. Niet onlogisch met zes nationale parken, de prachtige oude stad Krakau, de zoutmijn Wieliczka en het nazi-Duitse kamp Auschwitz-Birkenau. Natuurliefhebbers laten zich charmeren door de hoge pieken en diepe afgronden van het Tatragebergte. Het overaanbod aan bezienswaardigheden in Klein-Polen lokt wandelaars, fietsers en mountainbikers naar de regio. En het is, voor ons Belgen, niet aan de andere kant van de wereld: de 1300 km van Brussel tot Krakau zijn met de auto overbrugbaar!
Krakau was vroeger de hoofdstad van Polen. De stad van de koningen. De parel in de Poolse kroon. Nu is het enkel nog de hoofdstad van de provincie Malopolska, beter bekend als Klein-Polen. De populaire toeristische stad ligt in het zuiden van het land, aan de oever van de rivier Wisla. Sinds 1978 staat het prachtige historische centrum op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De gezellige straatjes en pleintjes dragen bij tot het warme karakter van de stad. Hier vind je de restaurants waar lokale en traditionele delicatessen worden geserveerd. De moeite om te ontdekken? Absoluut! Krakau kaapte in 2019 de titel weg van Europese Gastronomische Hoofdstad.
Krakau is ook een fietsstad. Alle mooie plekken van de stad zijn bereikbaar met de fiets. En dat is zeker de bedoeling. De voorbije jaren werd flink ingezet om de tweewieler te promoten. Met 186 km bewegwijzerde fietspaden – waarvan meer dan de helft exclusief voorbehouden voor fietsers – locaties om banden op te pompen, fietsstallingen in het centrum van de stad tot een viaduct van 1 km voor tram en fiets is Krakau meer dan ooit klaar voor fietsers. Dat wordt bevestigd door Wavelo, de fietsverhuurdienst van de stad met 1500 fietsen verspreid over 150 verschillende plaatsen. Een gps volgt elke fiets waardoor je de fiets niet moet achterlaten op een specifieke plaats.
Volg je de wegwijzers? Dan biedt Krakau vijf verschillende trajecten doorheen de stad. Ze vertrekken allemaal aan de Grote Markt, het actieve centrum bij uitstek.
Naar Kazimierz: het kortste traject vol animatie doorkruist het oude joodse kwartier Kazimierz. Alleen al de moeite waard omwille van de talrijke filmlocaties.
Naar Podgórze: verlaat het oude centrum en duik de wijk Podgórze in, ook wel de ‘voet van de heuvel’ genoemd. Bezoek op de rechteroever van de Wisla zeker de voormalige fabriek van Oskar Schindler, de man van de gelijknamige lijst. Het uitzicht over de stad aan de andere kant van het water zit inbegrepen in de route.
Naar NowaHuta: NowaHuta is het eerste stadsgedeelte van Krakau dat met een fietspad aan het centrum werd verbonden. Deze oostelijke industriewijk werd gebouwd volgens de principes van het socialistisch-communistisch realisme. In de volksmond is dit nog steeds ‘de communistische wijk’.
Naar Zakrzowek: een ongerept natuurgebied op minder dan 3 km van het stadscentrum? Jawel, inclusief glashelder zwemwater, steile rotsen en dichte begroeiing. Ideaal om de stadsdrukte even te ontlopen, of – in dit geval – te ontfietsen.
Naar Tyniek: het traject langs de oevers van de Wisla, is het mooiste fietstraject in Krakau. Het maakt ook deel uit van het EuroVelo4 project.
Vanaf 2021 heeft Malopolska het grootste netwerk van fietsroutes in Polen. De mooiste toeristische plaatsen en natuurgebieden in de regio zijn bereikbaar via bewegwijzerde fietsroutes. Eén van de meest tot de verbeelding sprekende parcours is de Vistula Fiets Route (VFR). Goed voor 230 km over professioneel gemarkeerde wegen langs de meest pittoreske plaatsen in de valleien van de Vistula en zijrivieren in Klein-Polen.
Tot de meest populaire fietsroutes van Polen behoort ongetwijfeld de Velo Dunajec. De schilderachtige Dunajec-vallei met uitzicht op de Tatra en het Beskidengebergte is het perfecte decor voor een ontspannende fietstocht. Niet alleen voor ervaren fietsers. Ook voor recreatieve fietsers, voor gezinnen met kinderen en voor senioren. Voor iedereen die actief wil rondrijden in de prachtige natuur, ver weg van de drukte. De hoogtepunten tijdens deze route van 237 km? Ontdek de historische kerk van St. Michael de Aartsengel in Dębno Podhalańskie, het middeleeuwse Dunajec-kasteel in Niedzica, het Pieniński Nationaal Park met de Dunajec-kloof, de voetgangers- en fietsbrug over de Dunajec (tip: maak er de oversteek naar Slovakije), spa in Szczawnica, Sądecki Ethnographic Park of het Monument van de Helden van september 1939 in Biskupice. Van Stary Sącz tot Ostrów loopt de route samen met de EuroVelo11-route. Is de route te kort? Sluit dan in Wietrzychowice aan op de Vistula Fiets Route en maak je fietstocht een extra 230 km langer.
De Adelaarsnestenroute is een klassieker. De fietsroute verbindt Częstochowa met Krakau, goed voor ongeveer 184 km. Slechts een deel van de route loopt door Klein-Polen. Maar wel een mooi deel, vooral voor liefhebbers van kastelen. In de 14de eeuw, tijdens het koningschap van Casimir de Grote, werd een gordel van kastelen gebouwd als verdediging van de handelsroutes. De kastelen en uitkijktorens, ofwel de adelaarsnesten, werden gebouwd op hoge rotsen. Het Koninklijk Kasteel van Wawel in Krakau spreekt tot ieders verbeelding. De UNESCO-bezienswaardigheid is verplicht voer voor de fietsers (of wandelaars) die de Adelaarsnestenroute eindigen in Krakau. Op de route zijn nog andere kastelen of restanten ervan te bezichtigen. Zoals de gotische ruïne van Rabsztyn, Pieskowa Skała, het renaissancekasteel met de mooie kasteeltuin, het Romaanse kasteel van Korzkw en het kasteel van Ojców.
Vertrekken doe je in Jawiszowice. De route loopt door Oswiecim en Skawina en passeert langs de, op een kalkrots gebouwde, Benedictijnenabdij van Tyniec. Om daarna, langs de Vistula Boulevards, dwars door Krakau te lopen. In Niepołomice bezoek je het gotische kasteel. Oorspronkelijk een oude koninklijke residentie, nu een museum. Onze tip: verlaat een paar kilometer de fietsroute en breng een bezoek aan het dorpje Zalipie. De met kleurrijke bloemen beschilderde huisjes ademen de sfeer van de 19de eeuw en zijn een bezoek meer dan waard. De Vistula Fiets Route eindigt in het dorp Szczucin.
Het meest ambitieuze fietsproject van Polen is zonder twijfel de Green Velo route. Het parcours rijgt in vijf oostelijke provincies over een lengte van 2000 km alle natuurschoon, bezienswaardigheden, verkeersknooppunten en overstapplaatsen aan mekaar.
Afgeschrikt door de omvang van de Green Velo-route? Met de 7500 oranje markeringen is de route duidelijk aangegeven. Voor solofietsers, voor fietsclubs en families. Elke 10 tot 15 km is een fietsservicepunt (MOR) voorzien. Een houten hut met fietsrekken, tafels en routekaarten. Deze MOR-punten worden aangevuld met bijna duizend gecertificeerde MOR-punten bij hotels, pensions, restaurants, benzinestations en toeristische attracties. Zij bieden, soms gratis, service op maat voor fietsers.
Wie zijn route langs de groene rand van oostelijk Polen wil plannen, heeft een uitstekende app ter beschikking. Inclusief routeplanner, accommodaties, informatie over werkzaamheden op de route en opzoeken van alle nodige MOR-punten. Kortom, je vindt er de plaatsen waar je als fietser vriendelijk ontvangen wordt. Waar je niet ongerust moet zijn over de veiligheid van de fiets en waar je kan eten, overnachten en bezienswaardigheden bezoeken. Deze Green Velo app is zowel beschikbaar voor IOS en Android. Het portaal greenvelo.pl bestaat in het Pools, Engels, Duits en Russisch.
De Green Velo route is een ware ontdekkingstocht voor sportieve toeristen. Het Pools culturele erfgoed ligt er, bij wijze van spreken, verstopt achter elke hoekje. Zowel op als net naast de uitgestippelde route. Kathedralen, kastelen, kloosters en middeleeuwse steden wachten er ongeduldig op je bezoek. Onze tip: ga even langs de orthodoxe kerk van St. Paraskevi in Radruż. Het stokoude en charmante houten kerkje heeft honderden jaren Poolse geschiedenis overleefd. Je passeert er tijdens je Green Velo route in Podkarpackie. De culturele bezienswaardigheden worden netjes afgewisseld met nationale parken, landschapsparken, bossen, riviervalleien en beschermde vogelgebieden. Zo reserveer je best wat extra tijd voor een van de oudste nationale parken van Europa: het Białowieża National Park, vlak bij de grens met Wit-Rusland. Ga in het ongerepte oerbos op zoek naar de in het wild levende bizon. Het grootste zoogdier van Europa leeft er broederlijk samen met herten, wolven, lynxen en bevers. Het park is, met zijn 120 vogelsoorten, de gedroomde verblijfplaats voor vogelliefhebbers en natuurfotografen. Het is slechts één van de spectaculaire plekjes die de oostelijke fietsroute van Green Velo in petto heeft.