Floriade 2022: de hoofdstad van het groene stadsleven

Growing Green Cities

Dat is het ambitieuze thema waarrond zo’n 400 nationale en internationale deelnemers hun ideeën voorstellen om onze steden groener te maken, ze te helpen een autonome voedselvoorziening tot stand te brengen, ruimtes te bieden die gunstig zijn voor onze gezondheid, en niet te vergeten oplossingen voor het opvangen van energie die ook een grotere autonomie mogelijk maken. Een omvangrijk project, dat des te relevanter is als je weet dat 68% van de wereldbevolking in 2050 in steden zal wonen!

Het 60 hectare grote terrein waarop de Floriade-site zich uitstrekt, ligt aan de oever van het Weerwater, vlakbij de stad Almere, waarvan het silhouet ongewoon lijkt als je het bekijkt vanuit de indrukwekkende Look-Out, die de vorm heeft van een oog en geheel gevlochten is uit wilgentakken door Will Beckers, de milieukunstenaar die bekend is om zijn werken die geïnspireerd zijn door de dialoog tussen cultuur en natuur. Al dit grondgebied in Flevoland, een jonge provincie die ontstaan is uit de inpoldering van de vroegere Zuiderzee, is op de zee gewonnen. Geen wonder dat de Nederlanders voorop lopen bij de innovatie in de ontwikkeling van nieuwe steden.

Het symbool van de Floriade is ongetwijfeld deze compositie in cortenstaal van de hand van Florentijn Hofman. Ze stelt twee reusachtige figuren voor, bedekt met duizenden voedselzoekende bijen, symbolen van het bestuivingsproces dat zorgt voor de biodiversiteit die essentieel is voor ons ecosysteem. Misschien wuiven deze twee figuren niet naar ons, maar proberen ze onze aandacht te trekken?

Hoe geven we de stad te eten?

Het Green House, een serre van een hectare groot, is een uitstalraam van de Nederlandse knowhow op het vlak van fruit, groenten en sierplanten. Het toont onder andere de voordelen van verticale landbouw, die bestaat uit teeltlagen in gesloten ruimtes en bijzonder geschikt is voor kruiden en bladgroenten die niet te hoog worden. Verticale landbouw vergt minder water omdat er minder verdamping is dan in de traditionele landbouw. Het water kan bovendien gemakkelijk gerecycleerd worden, wat een pluspunt is.

Boslandbouw, te ontdekken op het Green Island, is een landbouwmethode die eetbare bomen en gewassen combineert op hetzelfde stuk land. Of hoe je de grond beter benut door te zorgen voor biodiversiteit en door een microklimaat te scheppen dat gunstig is om de opbrengst te verhogen, dankzij struiken of zelfs bomen. We zien dus aardbeistruiken en geneeskrachtige planten onder amandelbomen of daslook en andere uien aan de voet van bessenstruiken.

Hoe energie opwekken en de duurzaamheid van weerselementen verhogen?

Een gebouw gemaakt voor en door de Aeres Hogeschool maakt zijn naam van “groene long” waar, met zijn begroeide lemen gevel die ademt en de luchtvochtigheid van het gebouw regelt. Het biedt ook onderdak aan talrijke insectennesten. In de door Duitsland voorgestelde tuin heeft het houten paviljoen groene gevels en een dak met hangende tuinen en zonnepanelen. Het Growing Pavilion is gebouwd met 90% bio-grondstoffen zoals hout, hennep, mycelium, biezen en katoen.

Het terrein dat gekozen werd om het park van de Floriade aan te leggen, telde al 3.000 bomen, en er kwamen er nog eens 3.000 bij, naast zo’n 90.000 struiken,en niet te vergeten een miljoen bloembollen. Genoeg om een arboretum te creëren dat alles heeft van een gigantische bibliotheek van bomen, planten en bloemen, de groene motor van deze tentoonstelling, die druk bezocht wordt door de bijen, vlinders en andere insecten die van de ene bloem naar de andere fladderen. Dit verkoelt de atmosfeer, maar voert ook regenwater af en voorkomt overstromingen. Om de grond vochtig te houden en tegen schadelijke insecten te beschermen, zijn verschillende paden aangelegd met gemalen perzikpitten en hazelnootdoppen.

Een twintigtal buitenlandse paviljoenen, waaronder de Belgian Garden

Ook buitenlandse deelnemers komen met hun ideeën, hun suggesties, hun oplossingen om onze steden aangenamer te maken. We waardeerden het paviljoen van Qatar, dat zijn ruimte inrichtte als een ‘woestijnnest’, een traditionele duiventil, gebouwd met materialen die aan het eind van de tentoonstelling naar de natuur zullen terugkeren. Interessanter is dat het paviljoen van de Verenigde Arabische Emiraten, dat de naam ‘Saltwater Cities’ draagt, toont hoe het land het barre milieu van de woestijn en de zee heeft overwonnen met circulaire biosaliene landbouwsystemen om bloeiende en duurzame steden te creëren.

De Chinese tuin

De China Bamboo Garden biedt een 42.000 vierkante meter grote Chinese bloementuin, omgeven door artistieke bamboeconstructies die harmonie en schoonheid benadrukken als essentieel voor het welzijn van de steden van morgen. Een andere reden voor de sterke inzending van China is de viering van de 50ste verjaardag van het aanknopen van diplomatieke betrekkingen met Nederland.

Het Belgische paviljoen aan het water werd ontworpen door Nicolas Godelet, een architect uit Namen die de Belgische wedstrijd won voor architecten en landschapsarchitecten om deel te nemen aan de Floriade 2022. Het toont een ruimte voor ontspanning die het verhaal vertelt van België in al zijn complexiteit, hier gesymboliseerd door driehoekige vormen. Ons land heeft de vorm van een driehoek waarin drie gemeenschappen wonen die drie verschillende talen spreken. Je kan je amuseren met het zoeken naar de talloze verwijzingen naar de driehoek. Het belangrijkste is echter dat deze architectuur ontworpen werd om het milieu zo min mogelijk te belasten, want elk materiaal is volledig herbruikbaar of afbreekbaar. Geen beton, geen cement, geen polystyreen. Hout, aarde en hennep zijn allemaal elementen die aan het eind van de tentoonstelling opgelost of gerecycleerd worden. De tuin herbergt zo’n 160 soorten uit België, die zich in de loop van het jaar zullen ontwikkelen en waarvan er velen eetbaar zullen zijn!

Na de Floriade?

Hoewel alle paviljoenen zullen verdwijnen, zal dat niet het geval zijn voor de ‘groene long’ van de Aeres Hogeschool, noch voor het Flores gebouw, dat bewoond zal worden, en ongetwijfeld ook niet voor enkele van de restaurantruimtes. Het arboretum blijft natuurlijk bestaan, net als de paden die de voetgangersgebieden van het domein zullen worden, en de stedelijke kabelbaan zal gemotoriseerde voertuigen vervangen om van het ene naar het andere uiteinde van het terrein te geraken. Je moet volgende zomer ongetwijfeld terugkomen om deze nieuwe wijk van Almere te ontdekken, die de bewoners nu al doet dromen….