Edinburgh: een stad vol sterke verhalen

Het is een plek die geschiedenis ademt en haar rijke culturele erfgoed koestert als geen ander. Je kan er naar hartenlust shoppen, uitgaan, kastelen en musea bezoeken of een leuk festival meepikken. Maar het is ook een stad vol sterke verhalen, waar tal van schrijvers hun inspiratie vonden.

Spookstad

Een schimmig verleden

Als er één stad is waar het echt spookt, dan is het Edinburgh volgens onze gids. Als we haar mogen geloven dwalen er meer geesten rond in Edinburgh dan in de rest van de wereld. Wanneer we afdalen in de kerkers onder South Bridge verwittigt ze ons: ‘probeer de geesten niet te irriteren.’ Of er echt spoken ronddwalen laten we in het midden, maar het is een duistere plek waar tijdens de Middeleeuwen maar liefst 190.000 mensen onder de grond leefden in de vreselijkste omstandigheden.

De meeste anekdotes die de gids vertelt zijn grappig en spannend tegelijk. Af en toe horen we een gilletje van iemand die denkt de warme adem in zijn of haar nek te voelen van een van de vele geesten die door de bloedstollende verhalen plots erg tastbaar worden.
Een goast tour boeken is een absolute must. Om ervan te kunnen genieten hoef je niet in spoken te geloven, maar het helpt.

Het rommelt op de kerkhoven in Edinburgh

Folteringen waren dagelijkse koek in het Middeleeuwse Edinburgh, dat vast ook in het Guiness book of records staat als het op heksverbrandingen aankomt. Niet te verwonderen dat een paar van die geesten zijn blijven rondhangen. Een beroemd kerkhof is dat van Greyfriars, met zijn bemoste graven een perfect decor voor een griezelfilm. We stoppen er bij de City of Dead, het eerste concentratiekamp ter wereld waar honderden reformisten voor hun executie werden gevangen gezet eind 17de eeuw.

Ook hier dwalen enkele verongelijkte geesten rond, volgens
onze gids, waaronder één kwade, hun beul George (bloody) MacKenzie, die voor veel problemen zorgt. Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel op Greyfriars: de hond Bobby die in de 18de eeuw 14 jaar lang trouw aan het graf van zijn overleden baasje bleef zitten, kreeg een plek op hetzelfde kerkhof en een standbeeld. Disney maakte er een film over.

De oude stad

wolkenkrabbers en pispotten

Rond het beroemde kasteel ligt de oudste wijk van de stad, the Royal Mile, wat slaat op de afstand tussen het Edinburgh Castle en de officiele residentie van de queen als ze in Schotland verblijft: Holyroodhouse Palace. Halverwege ligt de St. Giles kathedraal die het hart vormt van het oude stadscentrum, dat gekenmerkt wordt door 80 closes, kleine steegjes die stuk voor stuk vertrekken vanuit de Royal Mile. Zij bepalen het middeleeuwse karakter van deze oude stadsader die er vanuit de lucht uitziet als een visgraat. Daarrond werd de nieuwe stad gebouwd die intussen ook al uit de 18de eeuw dateert. Het werd in tegenstelling tot de oude stad een plek waar kunst en elegantie hoogtij vierden. Het contrast was groot.

De stinkende oude

De oude stad waar we met stijgende verbazing doorwandelen kreeg in de Middeleeuwen de bijnaam Die Auld Reekie, de stinkende ouwe. En niet voor niks. Eerst en vooral liepen er kuddes koeien en varkens door de straten die alles lieten lopen. Bovendien had de stad toen al gebouwen van 10 verdiepingen hoog -de eerste wolkenkrabbers- en dat was niet echt handig zonder enig sanitair. Zij die op de tiende verdieping woonden mochten zich nochtans gelukkig prijzen. Op het gelijkvloers konden ze best de ramen dichthouden wanneer er ’s ochtends “Gardy loo” werd geschreeuwd en de pispotten vanop de hoogste verdiepingen werden leeggegooid in de straat. De levensomstandigheden in Edinburgh waren gedurende eeuwen de ergste van heel Europa. Maar ondanks die kwalijke reputatie was de oude stad de lievelingsplek van schrijvers als Robert Louis Stevenson. Hij vond er inspiratie voor zijn beroemde roman Dr. Jeckyll and Mister Hide.

Dorpsgevoel

Meest leefbare plek in Groot-Brittanië

Van een Middeleeuwse stad waar heksenjagers het voor het zeggen hadden, een groot deel van de bevolking ondergronds leefde en de pispotten in de straat werden uitgekieperd werd Edinburgh in 2014 uitgeroepen tot meest leefbare plek in Groot-Brittanië. De stad voelt, zeker in het oude gedeelte, echt aan als een dorp.

Edinburgh werd net als Rome op 7 heuvels gebouwd met op een van die heuvels het kasteel dat hoog boven de stad uittorent en volop alle verdiende aandacht krijgt. Het is op Buckingham Palace na het meest bezochte monument van het Verenigd Koninkrijk. Rond het kasteel vind je geen torenhoge buildings, er gaat een hele relaxe sfeer uit van het oude stadsgedeelte.

Groene oases

In het historisch centrum kan je in de zomer over de koppen lopen, zeker tijdens de vele festivals. Als je even wil ontsnappen aan al die drukte dan kan dat in groene oases zoals in Princes Street Gardens, een prachtig park in de schaduw van het kasteel, de groene long van Edinburgh. Maar ook Dean Village, oorspronkelijk een graanmolendorp, dat werd opgeslokt door de uitdijende stad, is een oase van rust. Het is een wereld apart met smalle straatjes, bruggetjes over- en een wandelpad naast de rivier. Je merkt aan niks dat je in de hoofdstad van Schotland rondstruint.

Beroemde cafés

Een volk van drinkers

Het is heerlijk om rond te lopen in Edinburgh, de steile trappen af te dalen en via verborgen binnenpleintjes en smalle steegjes naar de Grass Market te wandelen. Een favoriete hangout voor locals en toeristen. Typische Schotse cafés en restaurants omarmen het hele plein. The Last Drop waar de veroordeelden hun laatste slok whisky kregen voor ze opgehangen werden is een van de bekendste kroegen. Voor de deur op het plein werden de terdoodveroordeelden publiekelijk geliquideerd. Bijna even beroemd is de Maggie Dickson’s bar. Toen Maggie werd opgeknoopt op de markt in 1724, mislukte dat. Ze kreeg de bijnaam Half Hangit Maggie en leefde nog lang en gelukkig. De kroeg is een ode aan deze volksvrouw.

Saturday night fever!

Nog een leuke bar is ‘The World’s End’op de Royal Mile, het ligt op een plaats die in de Middeleeuwen voor veel inwoners werkelijk het einde van hun wereld betekende, net voor de stadsmuren. Maar je hebt ook sjiekere tenten zoals The Voodoo Rooms of The Dome, in een oud bankgebouw, met een magistraal decor in George Street. Dat is sowieso de straat waar je moet zijn als je wil uitgaan, ze wordt, namelijk gekruist door Rose Street met meer dan 20 pubs met stichtende namen als ‘Bad Ass’ en ‘Dirty Dicks’. Hier breekt op zaterdagavond thé fever uit.

Gastronomie

Een ontdekkingstocht voor foodies

Als je in Edinburgh komt denk je niet meteen aan gastronomische hoogstandjes, toch is het een stad waar je bijzonder lekker kan eten. En geloof ons, de Schotse keuken bestaat uit meer dan alleen haggis. Je vindt in Edinburgh zowat alle keukens terug, maar ook de traditionele gastronomie, met veel whisky is heerlijk. En zelfs voor diehard foodies zijn er tal van fine dining adresjes en het hoeft niet eens duur te zijn. Zo hebben we 21212 uitgeprobeerd, in het hartje van de nieuwe stad op Royal Terrace. Het restaurant heeft een michelinster en toch betaal je er slechts 24€ voor een lunch van 2 gangen. Chef Kitching gebruikt traditionele Schotse ingrediënten maar geeft er een Franse twist aan. Hij wordt daarvoor de hemel ingeprezen en met reden.

Whisky pairing

Ook in populaire bars als Dirty Dicks kan je lekker eten. Het is er trouwens veel beschaafder dan de naam doet vermoeden. Je dineert er in een origineel decor en alles is Schots tot de whiskysausen toe. Als je zelf wil koken kan je inkopen doen op de gezellige Castle Terrace market, aan de voet van het kasteel, een boerenmarkt with a view. En vermits verschillende restaurants ook foodpairing doen met whisky en je dat thuis misschien ook eens wil uitproberen, kan je terecht in tal van gespecialiseerde whiskyshops. Thé Whisky Shop in de kleurrijke Victoria Street en Royal Mile Whiskies zijn beiden een must voor liefhebbers van dit gouden godendrankje. Nooit zoveel soorten bij mekaar gezien.

Musea

Een gratis tijdverdrijf

Er zijn meer dan 20 musea in Edinburgh en wat leuk is, ze zijn bijna allemaal gratis. The Scottish National Gallery op de Mound, een artificiele heuvel in Princes Street Gardens, heeft een enorme collectie neoklassieke werken en behoort tot de belangrijkste kunsthistorische musea in Groot-Brittanië. Het museumrestaurant viel nog maar pas in de prijzen, vanop het terras kijk je uit op het park. Iets verder is voor elke kunstliefhebber de National Gallery of Modern Art een must.

Een eclectische verzameling

Voor het National Museum of Scotland moet je de tijd nemen, want naast de Schotse geschiedenis, wordt ook de natuur, wetenschap, technologie, kunst, design en zelfs mode in de kijker gezet. Een bijzonder eclectische verzameling in een prachtig hedendaags gebouw. En of dat nog niet genoeg is je kan er heerlijk eten in het rooftoprestaurant Tower. Gastronomie met een grote G en een uniek uitzicht op het kasteel. Ook tal van kleinere musea zijn een bezoek meer dan waard zijn. Wij vonden het Museum of Childhood en het Writers Museum erg interessant.

The Scotch Whisky Experience

een ludiek belevingsmuseum

Edinburgh is zowat de hoofdstad van de whisky. Geen betere plek dus dan dit belevingsmuseum om op een leuke manier het hele productieproces van single malts te leren kennen. Een achtbaan voert je langs alle stappen die nodig zijn om een goeie whisky te maken. Gids van dienst is een ietwat aangeschoten geest die met dubbele tong en de gekende Schotse humor de nodige uitleg verschaft. Daarna mag je zelf in de whisky vliegen tijdens een proeverij. Je vindt er bovendien de grootste whiskycollectie ter wereld, met enkele zeer zeldzame soorten. En als je een van die bijzondere flessen mee naar huis wil nemen kan dat in de bijhorende shop.

Ghillie-Dhu

traditioneel eten en dansen.

Ghillie-Dhu is een razend populair restaurant zowel bij locals als toeristen. Dat ligt vooral aan de geweldige ambiance en het indrukwekkende decor. Het is gehuisvest in een oude gotische kerk. Het eten is traditioneel Schots, net zoals het entertainement. Wannneer de live band aantreedt, wordt er gedanst. Het begint meestal traag zodat iedereen de ingewikkelde pasjes kan aanleren, maar naar gelang de avond vordert wordt het ritme opgedreven. Ondanks het feit dat het om traditioneel dansen gaat, trekt het vooral jonge mensen aan die net als de iets oudere klanten volledig uit de bol gaan. Duur is het niet en het is een perfecte workout, wat we na 3 uitgebreide gangen wel kunnen gebruiken.

The Potter Trail

in de voetsporenvan J.K. Rowling

Een kans die je als verwoede Harry Potter fan niet mag laten liggen is om op de stoel van J.K.Rowling te gaan zitten van waarop ze haar eerste Harry Potter boek schreef. Misschien is succes wel besmettelijk! Ze zat altijd aan het raam van The Elephant House uitkijkend op het Greyfriars kerkhof, waar ze heel wat van haar inspiratie opdeed. Je kan dus in één klap ook de beroemde begraafplaats bezoeken waar Rowling de geboortenaam voor Lord Voldemort vond. Sindsdien wil iedereen de eeuwenoude grafsteen zien waarop de naam Tom Riddle gebeiteld staat.