De vier gezichten van Cambodja: tocht tijdens het Khmer nieuwjaar

Cambodja, voornamelijk bekend om de tempels van Angkor die erkend zijn als UNESCO werelderfgoed, heeft zich aan het einde van de jaren ’90 opengesteld voor toerisme, na verschrikkelijke gebeurtenissen die enkele decennia bestreken. Het koninkrijk verbergt heel wat culturele, natuurlijke, archeologische en ongewone toeristische trekpleisters. Ik neem je mee op ontdekking van enkele fascinerende sites tijdens het Khmer nieuwjaar. Ik heb de reis met mijn gezin afgelegd, maar het is ook perfect haalbaar als koppel of voor kleine groepen.

Angkor: het grootste religieuze complex ter wereld ligt in Cambodja

Waar je ook gaat in Cambodja, overal zijn er tempels te ontdekken.

Ze hebben allemaal hun eigen stijl, van een bepaalde periode of als aandenken aan een grootse koning die zijn macht wilde uitstallen en een of meerdere goden wilde vereren. De grootste verzameling van tempels, ook wel de Tempels van Angkor genoemd, ligt in Siem Reap. Ik had er gemakkelijk een week kunnen doorbrengen. Er zijn er zó veel! Maar in plaats daarvan, heb ik gekozen voor de driedagenpas zodat ik de must-sees kon ontdekken onder leiding van een professionele gids. Je vindt de passes aan de loketten waar de toegangstickets worden verkocht.

Dag 1: bezoek van enkele minder bekende tempels

Eerst bezoek ik Kbal Spean, de rivier met duizenden lingam gelegen in de jungle. Daarna ga ik naar Bantey Srei, of vrouwentempel. Met zijn ongelooflijke finesse lijkt het wel een stenen kantwerk. Daarna staat de pre-angkoriaanse site Roluos, gebouwd aan het einde van de 9de eeuw, op het programma, met Preah Ko, de tempel van de stier, en Bakong, de berg- of piramidetempel die gebouwd werd voor de god Shiva. Prachtige monumenten die nergens hun gelijke vinden.

Dag 2: de majestueuze koninklijke site van Angkor Thom

Ik neem de zuidelijke poort, omringd door vier enorme, maar prachtige, glimlachende gezichten om de belangrijkste site van de Khmer vorsten van het begin van de 13de eeuw te betreden. En daar sta ik dan, aan de voet van de hoofdtempel: Bayon. De gids trekt mijn aandacht naar het laagreliëf, dat vertelt over de scheepsgevechten van vroeger. De andere hoogtepunten van de dag zijn Baphuon, een piramide waarvan de steile trap naar een prachtig zicht over de jungle leidt, Phimeanakas tegenover het koninklijke bekken, het Terras van de Olifanten en Ta Prohm, een van de symbolen van Angkor. Die tempel, die gevangen zit in de wortels van de bomen, is heel bekend door de verschillende films die er gedraaid werden. Je zou misschien denken dat de tempels allemaal op elkaar lijken, maar ze hebben toch hun unieke trekken die altijd weer voor verwondering zorgen.

Dag 3: Angkor Wat, de grootste en de meest indrukwekkende

Ik start de ag met een bezoek aan de tempel Pre Rub die rond 961 gebouwd werd en gewijd is aan Shiva. Vanop de top zie ik uit de jungle die van de Oost-Mebon tempel verrijzen, een soortgelijke tempel in het hart van de jungle en vroeger omringd door water. Daarna is het tijd voor een bezoek aan Ta Som, waarvan de poorten met vier gezichten omwikkeld worden door de wortels van de ficus. Neak Pean, bestaande uit verschillende bekken, ligt op een eiland dat toegankelijk is via een brug over die bekken. Lokale vissers slaan er hun buit. Om af te sluiten, Preah Khan, de tempel van het heilige zwaard. Prachtig.
De dag eindigt met het icoon van Cambodja dat op de nationale vlag staat: Angkor Wat, de tempel waarvoor er niet genoeg superlatieven bestaan. Hij werd gebouwd door koning Suryavarman II aan het begin van de 12de eeuw als “staatstempel”. Zijn prachtig laagreliëf dat over de hoogtepunten van de koning vertelt, zijn betoverende, geometrische architectuur, zijn apsaras of duizenden goddelijke danserressen, zijn prachtige zicht vanop de top, zijn gangen… Voeg daar nog de rituelen van de monikken in de vele kleine tempels aan toe…
Angkor Wat wordt omringd door grachten. Overal in de oude Khmer hoofdstad kom je water tegen, dat afkomstig is van de kanalen en twee monumentale reservoirs. Die reservoirs voorzagen niet alleen het water voor de grachten, maar lieten ook toe om de rijstvelden te besproeien om zo de jaarlijkse oogst te vergroten. Een prachtig bezoek. Zoveel stilte waarin je je steeds opnieuw zou willen verliezen.

De 1001 gezichten van Tuol Sleng, een aandenken aan een beschadigd Cambodja

Hoe verder ik reis, hoe meer ik mij gewaar word van een duizelingwekkende paradox: de Khmer beschaving met de mooiste tempels ter wereld en het rode Khmer regime en zijn afschuwelijkheden.

Ik bevind me in de hoofdstad Phnom Penh tijdens de feestdagen die het nieuwe jaar inluiden. In de stad werden de koloniale Franse gebouwen bewaard en leven ze nu naast een moderne architectuur die constant in ontwikkeling is.

In het koninklijk paleis bewonder ik de prachtige kroonzaal en het paleis met massief zilveren vloer. Die laatste bevat ook heel wat Boeddha’s, waaronder een kristallen versie of smaragdgroene Boeddha. Daarna laat ik mij betoveren door de prachtige muurschilderingen die de omheining van het paleis bedekken.

Een bezoek aan de S21-gevangenis werd mij aangeraden. In die oude school, die Tuol Sleng werd genoem, in Phnom Penh documenteerde de Rode Khmer op methodische wijze hun gruwelijkheden. De ontelbare foto’s van gevangenen zijn een herinnering aan elk slachtoffer. De Cambodjaanse stem van de Franse audiogids vertelt op serene manier over de misdaden die tijdens de tijd van het Democratische Kampuchea begaan werden. De folterruimtes en cellen zijn er nog. Ik had de mogelijkheid er het boek te kopen van een van de weinige overlevenden. Om de mentaliteit, de geest en de bescheidenheid van het Cambodjaanse volk te begrijpen, moet je langs hier komen.

De ontembare Mekong, een ontmoeting met dolfijnen in Cambodja

Ik verlaat de regio van Angkor en ga van Kompong Thom via Kratie naar Kampot.

Daarvoor neem ik de veerboot die me naar de andere kant van de Mekong brengt. Aan beide kanten van het vaartuig wacht een rij voertuigen. De veerboot komt aan en lost zijn lading voetgangers, brommertjes, minibussen, vrachtwagens en auto’s. Ik had nooit gedacht dat er zoveel volk aan boord zou zijn. En toch bevind ik mij op een boot naast vrachtwagens waarvan ik niet zou kunnen zeggen hoe oud ze al zijn…

Kratie is voornamelijk gekend om zijn zoetwaterdolfijnen. De soort is met uitsterven bedreigd en wordt beschermd. Het is wel mogelijk ze te observeren. Enkele bootjes, sommige met een roeispaan, andere met een motor, brengen ons naar het midden van de stroming waar zelfs de kleinste verschijning van een vin, rug of hoofd een waar spektakel is.

Het bruisende leven op de Mekong

Op en rond de Mekong vind ik verschillende drijvende dorpen, bestaande uit huisjes op duwbakken of paalwoningen met hun eigen systeem van vishengels of -netten.

Een beetje verder kom ik voorbij een Cambodjaans resort: tientallen naast elkaar gelegen hutjes op palen waar de stroomversnellingen toekomen. Op de hoofdweg: verkopers van voedsel, drinken en speelgoed voor kinderen. In de hutten: picknickplekken en hangmatten die gehuurd kunnen worden. Kies je hangmat, neem een duik in het water, proef wat gefrituurde vis en je beleeft je vakantie tijdens het Cambodjaans nieuwjaar. Een ervaring waar heel wat toeristen jaloers op zouden zijn!

Bij aankomst in Kampong Cham zet mijn chauffeur me af bij de bamboebrug. Die loopt over de Mekong tot een eiland met bijna 8000 inwoners. In het water zijn er activiteiten waar de Cambodjanen vandaag in grote getale naartoe trekken om het nieuwjaar te vieren. De brug zal ongetwijfeld worden meegesleurd door de stroming van de Mekong en zal volgend jaar weer opgebouwd worden.

Leven volgens de traditie, in alle bescheidenheid en met respect in Cambodja

Huwelijk, nieuwjaar, cultuur en gastronomie

Tussen de verschillende etappes van mijn reis stopt mijn chauffeur af en toe om mij, naast de verschillende tempels en monumenten, te laten kennismaken met activiteiten en gewoontes van de plattelandsbevolking. Dat waardeer ik natuurlijk enorm!

Tijdens het nieuwjaar hangt aan elk huis de Cambodjaanse vlag buiten. Blauw en rood, kilometerslang. Plots wordt de weg smaller: een prieeltje werd neergezet in het midden van de weg voor een trouwfeest. Gezang, dans, buffet…

De huizen worden traditioneel op palen gebouwd om overstromingen door de rivieren of meren te vermijden. Onder een van de huizen die ik in een dorp bezoek, hangen grote bruine bladeren: tabak. Een bewoner legt mij uit wat zijn werk inhoudt. Ik had niet verwacht in een droogoven te stappen!

Wat verder kom ik in een plantage van rubberbomen terecht waar ik je rubber die uit de bomen stroomt kan aanraken. Aan de andere kant van de weg ligt een cashewnotenplantage. Wist je dat dat de enige vrucht is die zijn pit aan de buitenkant draagt?

Natuurlijk zijn er lokale markten waar je massa’s kleuren en geuren ontdekt, ver weg van de supermarkten. Het is een waar plezier om de exotische vruchten van de producenten te kunnen proeven: mangoestan, jackfruit, durian, drakenfruit, ramboutan…

De Kampotpeper heeft het label AOP gekregen. Ik heb erg genoten van een bezoek aan een van de plantages: het zaaien, de oogst en de degustatie, ze hebben geen geheimen meer voor mij.

Om dit gastronomische hoofdstuk af te sluiten, wil ik nog even melden dat je overal verschillende soorten insecten kan proeven en dat een spinnendegustatie in Skun heel wat extra punch aan je reis zal geven!

Praktische info

Wanneer naar Cambodja reizen

De beste periode om naar Cambodja te reizen is van november tot maart. Om met je gezin te kunnen genieten van het Khmer nieuwjaar is april met de paasvakantie de beste optie, ondanks de warmte.

Geld
De lokale munt is de riel, maar door de inflatie is de Amerikaanse dollar de tweede lokale munt geworden. Je vindt gemakkelijk wisselkantoren in de grote steden, zoals Siem Reap of Phnom Penh, met een wisselkoers die interessanter is dan in Europa of in de luchthaven.

Visa
Alle info vind je hier

Gezondheid en inentingen
Alle info vind je hier