Wallonië viert het surrealisme

Toen ik thuis voorstelde om samen met mij op stap te gaan en het surrealisme te ontdekken, werd ik eerder verbaasd aangekeken: “Wat is dat?” Ik antwoordde trots: “Surrealist zijn is het ‘déjà vu-gevoel’ uit je hoofd verbannen en op zoek gaan naar dingen die je nog niet gezien hebt”. Ik vertelde ook nog dat het surrealisme de kunst is van het vervormen van alledaagse voorwerpen en elementen om te komen tot nieuwe esthetische benaderingen. Kortom: een manier om het leven in een ander perspectief te zien. Ze waren meteen geïntrigeerd en klaar om een duik te nemen in dit bijzondere universum. Het surrealisme ontstond 100 jaar geleden, toen de Fransman André Breton het eerste manifest van het principe op papier zette. In België is het surrealisme ondertussen al lang veel meer dan enkel kunst, het is een mentaliteit geworden…

Plan je herfstactiviteiten

‘Trompe-l’œil’-foto’s in Charleroi

Eerste halte: Charleroi en zijn fotografiemuseum, dat je vindt in een voormalig klooster. Tot 26 januari loopt er de tentoonstelling ‘Surréalisme, pour ainsi dire…’. De museologen hebben alle surrealistische foto’s uit hun collecties bovengehaald en ze tentoongesteld in thematische groepen: de stad, etalages, voorwerpen, verloren voetstappen, het lichaam, vensters van verlangen, gevaarlijke connecties, huiselijke schaduwen, enzovoort. Er zijn foto’s van Belgische kunstenaars zoals Marcel Lefrancq en René Magritte, die af en toe ook foto’s maakte. Maar de tentoonstelling gaat verder dan onze landsgrenzen, met ook foto’s van buitenlandse kunstenaars zoals Man Ray en Manuel Alvarez Bravo. Gesolariseerde foto’s, uitgeknipte, gelijmde, verbrande of bedrukte foto’s. Kortom: beelden die niet noodzakelijk de werkelijkheid op de gevoelige plaat willen vastleggen, maar die ons onderdompelen in een eigenzinnig universum. Fotografie als venster op een andere wereld.

Bergen: objecten die een ander licht werpen op de realiteit

We zetten onze surrealistische reis verder in het CAP/Musée des Beaux-Arts in Bergen, waar je tot 16 februari naar de expo ‘Le surréalisme : bouleverser le réel’ kan. Hier ervaar je het surrealisme vanuit een nieuwe invalshoek: het object dat de maatschappij verandert. De tentoonstelling schetst de geschiedenis van objecten (maar ook schilderijen, foto’s, posters, collages en films) in het surrealisme van de jaren 1920 en 1930 en in de naoorlogse consumptiemaatschappij. De tentoonstelling belicht 30 Belgische kunstenaars, waaronder Paul Nougé, René Magritte, Jane Graverol, Rachel Baes en Marcel Mariën. Of hoe het surrealisme onze relatie met consumptie in twijfel kan trekken. Ik vond vooral de vele posters met hun tot nadenken stemmende woordspelingen erg mooi…

Plan je herfstactiviteiten

De werelden van Paul Delvaux in Luik

Tot slot trokken we naar Luik en het Musée des Beaux-Arts de La Boverie, waar tot 16 maart 2025 de expo ‘Les Mondes de Paul Delvaux’ te zien is. Paul Delvaux (1897-1994), een belangrijke figuur in de Belgische schilderkunst van de 20ste eeuw, wordt vaak beschouwd als de schilder van vrouwen en stations. Deze tentoonstelling toont meer dan 150 werken (schilderijen, tekeningen, objecten) van de vroegste tot de laatste creaties van de kunstenaar (uit de periode 1920-1986). Werken die al jaren niet meer zijn vertoond of bij elkaar zijn gebracht. Sommige doeken vallen op door hun subversieve, onconventionele benadering. Andere verbijsteren door hun magie en fantasie.

Mijn pubers waren dol op het multimediagedeelte, dat je meeneemt naar de privéwereld van de kunstenaar dankzij de originele reconstructie van zijn atelier: we zien de schilder druk aan het werk, omringd door persoonlijke voorwerpen. Ik kon ook in de huid van de schilder kruipen door mijn eigen Delvaux samen te stellen met behulp van een interactief apparaat. Helaas maakte het van mij niet echt een kunstenaar… Maar deze drie expo’s gewijd aan het surrealisme namen me mee op een reis naar de grenzen van de realiteit. Deze stroming is een echt eerbetoon aan de verbeelding. Het haalt de gevestigde orde onderuit en nodigt uit tot verwondering, door ons te trakteren een moment dat los staat van de tijd en een originele blik te gunnen op de hedendaagse wereld.

Plan je herfstactiviteiten