Moeten we toeristen verbannen uit Antarctica?

Hoewel Antarctica waarschijnlijk niet de eerste bestemming is die bij de doorsnee toerist opkomt, wint het toch aan populariteit, vooral omdat er steeds meer mogelijkheden zijn om dit afgelegen gebied te bezoeken. Deze toenemende drukte heeft sommigen doen pleiten voor een verbod op toerisme naar het “witte continent”. Dat is onder andere het standpunt van journalist Sara Clemence, die in een artikel op de website van The Atlantic uitlegt waarom we Antarctica als toeristische bestemming misschien moeten afschrijven.

Een beschermd gebied… dat beschermd moet blijven

Antarctica, dat eeuwenlang ontoegankelijk was voor de mens en pas recentelijk voor toerisme is opengesteld, heeft een unieke aantrekkingskracht die maar weinig andere plaatsen op aarde kunnen bieden, voornamelijk door de ongerepte en wilde natuur. Net als ruimtetoerisme of duiken worden reizigers aangetrokken door de nieuwigheid van het verkennen van een volledig bevroren en maagdelijk landschap, en door een plek waar maar weinig mensen zich eerder hebben gewaagd. Het idee van “laatste-kans toerisme”, in combinatie met het besef dat deze plaats door klimaatverandering binnenkort misschien voorgoed verloren gaat, versterkt nog meer de belangstelling voor deze bestemming.

Sara Clemence is van mening dat het juist om deze redenen de moeite waard kan zijn om toeristen te verbieden dit continent te bezoeken, aangezien hun groeiende aanwezigheid een directe bedreiging vormt voor de kwetsbare omgeving die ze betreden. Afgelopen zomer bezochten maar liefst 100.000 toeristen Antarctica, voornamelijk via cruises, wat neerkomt op een toename van 40% ten opzichte van de jaren vóór de pandemie. Dit is in schril contrast met de paar honderd bezoekers die het continent veertig jaar geleden in de zomer ontving.

Ter herinnering, Antarctica is niet bereikbaar per trein of openbaar vervoer en er is geen milieuvriendelijk alternatief voor vervoer. Er zijn slechts twee opties: vliegtuigen en cruises, beide moeten duizenden kilometers afleggen om de kusten van het continent te bereiken, waarbij ze grote hoeveelheden brandstof verbruiken. “De ecologische voetafdruk van een persoon die een cruise naar Antarctica maakt, komt overeen met de jaarlijkse uitstoot van een gemiddelde Europeaan”, zegt de journaliste.

Een opvallende paradox…

Het toppunt van absurditeit is dat vorig jaar een reisorganisator een luxekamp opende dat alleen toegankelijk is per privéjet. Zelfs stellen die op zoek zijn naar een uitzonderlijke ervaring kunnen midden in de witte woestijn trouwen. “Gasten, die minstens $65.000 per verblijf betalen, worden aangemoedigd om het continent te verkennen per vliegtuig, ski-doo’s en speciale pooltrucks, voordat ze genieten van een uitgebreide gastronomische maaltijd waarvan de ingrediënten per vliegtuig vanuit Zuid-Afrika worden aangevoerd...”, betreurt de auteur.

Het lot van Antarctica is dus een opmerkelijke paradox: de natuurlijke aantrekkingskracht ervan draagt uiteindelijk bij aan de ondergang ervan.