Meren en kastelen in Warmië en Mazurië, bakermat van Nicolaas Copernicus

In 2023 is het 550 jaar geleden dat in Torun Nicolaas Copernicus geboren werd. Dat is reden om dit jaar uit te roepen tot het jaar van Nicolaas Copernicus. Gedurende het hele jaar worden ook allerlei prominente Poolse wetenschappers extra in de kijker gezet met evenementen, congressen en panels. Bijvoorbeeld het Copernicus Project, waarbij jonge Poolse studenten aangespoord worden om internationale studies te beginnen. De Nationale Poolse Bank lanceerde muntstukken en geldbriefjes met de afbeelding van Copernicus. Er zijn tal van events en tentoonstellingen. En er is de Copernicusroute, die je leidt langs de plaatsen waar hij heeft geleefd en gewerkt. Die leidt door drie Poolse regio’s, die van Kujawsko-Pomorskie, Pommeren en door Warmië en Mazurië, waar hij 40 jaar van zijn leven doorbracht.

Het land der duizend meren

De noordelijke Poolse regio Warmië en Mazurië is gekend om zijn meren. Maar liefst 2600 meren tonen hun charmes: veel watersport, watervogels, groene wouden en glooiende bloemenvelden. In de wildernis van Piska en Boreckawouden zijn bizons, vossen, marters en muskusratten terug te vinden. Ooievaars wandelen er over de velden. Meren zijn via kleinere stroompjes en kanalen met elkaar verbonden. Andere bezienswaardigheden zijn de draaibrug in Gizycko, het Mazurski Kanaal en natuurlijk ook het kanaal Elbląski, waar een boot over rails het hoogteverschil overbrugt.

Frisse buitenlucht en helder water: dat is echte ongerepte natuur. De lokale bevolking volgt het ritme van de natuur, ook in de landbouw door ecologie en permacultuur. De overtuiging dat er plaats is voor mens en milieu zonder elkaars behoeften te negeren, raakt steeds meer geïntegreerd. De grootste permacultuurtuin bevindt zich in Skolity, Warmië. Daar worden biologische groenten, kruiden en bloemen geteeld. Ook in het Pasleka Valley is er een eco-habitat gebouwd, Kwasne Jablko genaamd. Die charmeert met de stille in de omgeving van weiden, velden en bossen. Proef bij deze en andere logeeradressen zeker ook van de lokale keuken, zoals ciders, brood en gist cake.

Streek der grootse kastelen

De grootsheid van de regio zie je aan de aanwezigheid van vele forten. Vooral de gothische kastelen, erfgoed van de Kruisridders, worden nu gebruikt als musea of culturele centra. Zo bevat het Kasteel in Olsztyn in Warmië een fragment van een astronomisch ontwerp van Nicolaas Copernicus. Hij stond in voor het beheer van het kasteel van 1516 tot 1521. Hij haalde belastingen op, zorgde voor de verzorging van het domein en was verantwoordelijk voor de militaire uitrusting. Tegenwoordig is er het Museum van Warmië en Mazurië gevestigd. Men stelt er astronomische instrumenten en een collectie van gothische sculpturen en religieuze schilderijen tentoon.

Het Nidzica Kasteel in Mazurië werd gebouwd om de grens van de monarchische staat te verdedigen in de 14de eeuw door Winrich von Kniprode. Het kasteel is omringd door moerassen en vochtige weiden. In de 17de eeuw diende het als een rechtbank waar de terechtstellingen voor hekserij plaatsvonden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het kasteel volledig verwoest. De restauratie begon pas in 1959. Momenteel wordt het gebouw gebruikt als cultureel centrum met museum, bibliotheek, gastenkamers en een restaurant.

Andere belangrijke kastelen zijn het Lidzbark Warminski Kasteel en het Ostroda Kasteel waar Napoleon gelogeerd heeft in 1807.

Rust in de wondermooie natuur

Wat is de charme van Warmië en Mazurië? Dat zijn de plekken waar je volledig tot rust komt, omringd door een wondermooi landschap. Hier kun je rusten, gezond eten en volledig ontspannen. Zwem in één van de meren, ga de wildernis in van de bossen, eet heerlijke plaatselijk gemaakte schapenkaas en geniet van de Poolse gastvrijheid in één van de vele overnachtingsmogelijkheden bij particulieren op het platteland of de exclusieve hotels met een ruim aanbod aan spa-mogelijkheden.

Helemaal herboren, kan je de regio verder verkennen met een city break in de hoofdstad Olsztyn. Hier is Nicolaas Copernicus alom vertegenwoordigd: met een standbeeld en zijn werk in het Museum van Warmië en Mazurië. Olsztyn heeft een rijke geschiedenis en een moderne flair. De smalle straatjes, sfeervolle cafeetjes en prachtige gebouwen nodigen je uit om al struinend de tijd te vergeten. Je kan de stad zelfs verkennen vanop het water in een kano. En stop onderweg even voor een heerlijke rosoł (bouillon), haring met ui en bigos (stoofpot van vlees en zuurkool) met paddenstoelen, een perfecte combinatie van de Poolse en Duitse keuken.