Al wandelend beland in ‘t Brugse ommeland

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met brugseommeland.be

‘Goedemorgen’, wordt ons toegeroepen door een kerkganger bij het parkeren van zijn auto. De kerk van Doomkerke lijkt behoorlijk geliefd, te zien aan de groep mensen voor het enorme gebouw. Deze neogotische kerk is gelegen te midden van het groen, in een uithoek van de gemeente Ruiselede, en vormt het startpunt van talloze fiets- en wandeltochten in het landschapspark Bulskampveld.

Wandelnetwerken

Het Brugse Ommeland, oftewel het ‘platteland’ rondom Brugge, telt verschillende wandelnetwerken: het Landschapspark Bulskampveld, Poelberg en Meikensbossen, Velden en Meersen, het Zwin en het nieuwe wandelnetwerk Vloethemveld. Je kan makkelijk op verkenning gaan in een van deze natuurgebieden door gebruik te maken van de online wandelrouteplanner. Je selecteert een startpunt en stippelt vervolgens alle knooppunten aan die je graag wil passeren op je route. De knooppunten staan ook telkens aangegeven op de bordjes langs de weg. Maar wie liever meteen begint en zelf geen wandelroute uitstippelt, kan een keuze maken uit uitgestippelde wandelroutes, oplopend van 1 tot 15 kilometer. We testen ertwee uit: eentje in Landschapspark Bulskampveld en eentje in het Vloethemveld.

Lus Ruiselede-Wingene

Al wandelend door het gehucht Doomkerke van Ruiselede merken we dat we achtervolgd worden. Een lief getijgerd katje houdt ons gezelschap aan het begin van onze tocht, al ontbreekt het hier zeker niet aan gezelligheid. Er wordt aangeschoven aan de warme bakker ‘Bij Bart en Mieke’, de stoep wordt geveegd door een behulpzame buurtbewonder en de stralende zon werpt een mooie gloed over deze charmante plaats. Van zodra we het tweede knooppunt gepasseerd zijn, lijken we de dorpse drukte voorbij. De wandeltocht gaat verder op onverharde wegen, omringd door eindeloos veel groen. Op deze 14 kilometer lange tocht passeren we leuke picknick hotspots, midden in de natuur, speelpleintjes voor de allerkleinsten, café De Radio en restaurant Den Haze, waar uitbaatster Nathalie gerechten op tafel tovert met kraakverse streekproducten.

Gulke Putten

Op de route ligt ook een stukje van het natuurgebied Gulke Putten, gelegen in de gemeente Wingene, op de grens met Ruiselede. De hoge zendmasten die boven het gebied uitsteken, wekken meteen interesse op, net zoals de bordjes met ‘militair domein’ erop. Gidsen en conservators van Natuurpunt Eckhart en Christine staan ons te woord: ‘Tussen Beernem en Ruiselede staan verschillende zendmasten, die sinds 1923 samen het zendstation vormen. Ze functioneren nog steeds en dienen onafgebroken voor de scheepvaartveiligheid’, vertelt Christine.

Bij de oprichting van het zendstation werd destijds door de RTT (Regie voor Telefonie en Telegrafie) veel gekapt, want in een dichtbegroeid bos kunnen zendmasten niet functioneren. ‘Door gericht beheer onder deze zendmasten en in de omgeving, bevindt zich nu meer dan honderd hectare aan heide en graslanden met unieke wilde plantensoorten’, laat Eckhart weten. ‘Hoe dat komt? De openheid van het landschap is de oorzaak. De zaadbank in de grond begon te kiemen na de kappingen, waarna er een perfect herstel van heide en andere bloemrijke vegetaties heeft plaatsgevonden. De komst van dit zendstation heeft de natuur bevorderd.’

Het natuurreservaat wordt sinds 1969 beheerd door Natuurpunt. ‘Onze slogan voor dit gebied is: Waar natuur en techniek samengaan. We houden het landschap voldoende open voor het zendstation en bevorderen  tegelijk de biodiversiteit’, aldus Eckhart. ‘Het beheer bestaat vooral uit maaien en begrazen, met Galloway runderen die je vanop de weg kunt bewonderen’, vult Christine aan. Naast het zendstation heeft Natuurpunt belangrijke stukken bos en weiden aangekocht, en opengesteld met bewegwijzerde paden om aldus één natuurkern van 120 hectare te vormen, een echte hotspot voor de biodiversiteit in de regio Bulskampveld.

Wie het natuurgebied Gulke Putten wil bezoeken, kan altijd aankloppen bij Natuurpunt. Vier keer per jaar kan je ook deelnemen aan een begeleide wandeling door het gebied. Je kan dan uitzonderlijk ook een kijkje nemen in het afgesloten domein van het zendstation, dat sedert 2001 eigendom werd van Defensie.

Wandelnetwerk Vloethemveld

Na een overnachting in B&B het Soetewater in Beernem trekken we onze wandelschoenen weer aan. Vandaag ontdekken we een stukje van het wandelnetwerk Vloethemveld: ooit een militair domein en nu een prachtig natuurgebied. De 10 kilometer lange wandeling start in een hoog grasveld, waartussen een mooi wandelpad is voorzien. Avonturiers zullen zich hier beslist uitleven. Je kan in dit natuurgebied makkelijk een wild hert spotten, of enkele sporen zien. En ook geschiedenisliefhebbers zijn hier aan het juiste adres. Midden in het gebied ligt Kamp Vloethemveld, waarvan je gedurende de hele wandeling glimpen opvangt. Na de Tweede Wereldoorlog werd dit gebied omgebouwd tot geallieerd krijgsgevangenkamp, onder leiding van Britse en Belgische soldaten. Er verbleven in die periode meer dan 100.000 gevangenen van voornamelijk Baltische en Duitse afkomst. Opvallend is dat bijna niemand – zelfs de lokale bevolking niet – afwist van het bestaan van het kamp.

Het lijkt alsof we er hier alleen zijn, zo rustig is het in het bos. Aan het knooppunt 4 maken we even een ommetje om de vogelkijkhut te beklimmen. Op weg ernaartoe hebben we een perfect zicht op het krijgsgevangenkamp en de vroegere munitiedepots, bestaande uit tientallen stenen barakken op een rij. Het is volledig omheind en de heide rondom het kamp wordt begraasd door honderden schapen, verspreid in kuddes over het gebied. Het is een indrukwekkend beeld dat je bijblijft. Onvoorstelbaar dat hier jaren geleden soldaten heen en weer paradeerden op zoek naar munitie.

Bezoekerscentrum Kamphuis

Er gaat nog veel meer geschiedenis schuil achter dit wandelparadijs. ‘Het krijgsgevangenenkamp is vaak het focuspunt bij een bezoek aan het Vloethemveld, maar het gebied is veel meer geweest dan dat. Het gaat terug tot in de tijd van de Romeinen’, vertelt Eva Vanhuyse, Projectcoördinator Vloethemveld voor Jabbeke en Zedelgem. “Vroeger was het Vloethemveld in het bezit van het Sint-Janshospitaal te Brugge, dat hoeves liet bouwen om velden te ontginnen, waaronder het Vloethemhof. Een tiental jaren laten werd het gebied volledig drooggelegd en gebruikt voor de houtwinning. Tijdens de Eerste Wereldoorlog bezetten de Duitsers het Vloethemveld. Ze bouwden er logistieke installaties en kapten heel wat bomen. Na de oorlog werd er een munitiedepot en een kazerne gebouwd. Nog later, in 1924, fungeerde het gebied als een belangrijk munitiekamp voor het Belgisch leger en tijdens de Tweede Wereldoorlog was het een groot krijgsgevangenenkamp onder leiding van de Britten, voor Duitsers en hun bondgenoten. Na WOII wordt het gebied tot 1994 terug gebruikt als munitiedepot.”

Sinds het jaar 2000 is de natuur in het Vloethemveld echt centraal komen te staan. Het Vloethemveld is nu een open erfgoedsite en een beschermd natuurgebied met een Natura 2000-label, verkregen door een samenwerkingsovereenkomst tussen het Agentschap Natuur en Bos, de Vlaamse Landmaatschappij en de gemeentebesturen Jabbeke en Zedelgem.

In oktober opent het bezoekerscentrum Kamphuis in het Vloethemveld. Het zal het onthaalgebouw worden dat bezoekers kunnen gebruiken als startpunt voor hun wandeling. ‘Je krijgt er een duidelijk overzicht van de 2000 jaar lange geschiedenis van het Vloethemveld. Nadien kan je samen met een gids een wandeling maken in het historische bos.’

Meer informatie vind je via de volgende links:

• Brugse Ommeland
• Landschapspark Bulskamveld
• Verschillende wandelnetwerken
• Online wandelrouteplanner
• Uitgestippelde wandelroutes
• Lus Ruiselede-Wingene
• Natuurgebied Gulke Putten
• B&B het Soetewater
• Wandelnetwerk Vloethemveld
• Wandelnetwerk Poelberg en Meikense bossen
• Wandelnetwerk Velden en Meersen
• Wandelnetwerk het Zwin